Donderdagavond 19 februari kwam de gemeenteraad van Goedereede in vergadering bijeen. Naast de vaste agendapunten stond er maar één punt ter bespreking geagendeerd en dat was de opdracht aan de Commissie Schutte die door het College van GS van Zuid-Holland was geformuleerd. Deze ‘Adviescommissie bestuurlijke toekomst lokaal bestuur op Goeree-Overflakkee’ heeft de opdracht meegekregen om een advies uit te brengen over hoe op Goeree-Overflakkee tot één gemeente kan komen in 2012. Goedereede was de laatste gemeente van het eiland die zich over de opdracht aan de Commissie Schutte boog. Een overvolle publieke tribune en een – zoals te verwachten – raad waarvan de leden het roerend met elkaar eens waren.
De aanleiding van het agendapunt van deze avond is algemeen bekend. Het college van GS heeft – toch nog onverwacht – een adviescommissie ingesteld en deze ‘Commissie Schutte’ kreeg als opdracht mee ‘een advies uit te brengen waarin is nagegaan hoe te komen tot één gemeente Goeree-Overflakkee per 2012’. Deze opdracht aan de commissie laat volgens velen weinig ruimte over voor een andere conclusie dan uiteindelijk één eilandelijke gemeente over een kleine drie jaar. De gemeenten Dirksland, Middelharnis en Oostflakkee bespraken de ontwikkelingen al in de afgelopen weken. Dirksland lijkt het hoofd in de schoot te leggen, Middelharnis wil voor men een standpunt neemt eerst de voor- nadelen van samenwerking onderzocht zien en Oostflakkee verklaarde zich een tegenstander van een gemeentelijke herindeling. Van de gemeente Goedereede is het bekend dat ook zij geen voorstander zijn van de door de provincie voorgestane samenvoeging en dat bleek donderdagavond dan ook. De raadsfracties verwoordden hun negatieve houding tegenover de handelswijze van GS in gloedvolle betogen. Maar voor het zover was, was eerst het woord aan de ‘insprekers’, waarvan zich er twee hadden gemeld.
Geschrokken
Ellen Mastenbroek van de initiatievengroep ‘Ouddorp bouwt voor jong en oud’ verzekerde dat de groep ‘erg geschrokken’ was, toen zij van het voornemen van de provincie vernam om de commissie in te stellen en de aanleiding hiertoe. De initiatievengroep blijkt bang te zijn voor de invloed van de gemeente Middelharnis: ‘Wij vrezen dat het er voor wat het bouwen in onze gemeente betreft het er niet beter op zal worden. Alles wordt door de centrumgemeente weggezogen’, zo verwoordde zij de gevoelens van haar achterban. Zij pleitte er dan ook voor om per gemeente een referendum of volksraadpleging te houden om te horen hoe de burgers hier tegenover staan. Verder verzekerde hij weinig heil te zien in een gemeentelijke herindeling. Als voorbeeld om het denken ‘dat groter altijd beter is’ te logenstraffen noemde zij de thuiszorg en het Waterschap, organisaties die zijn gefuseerd, maar ‘waarbij de betrokkenheid van de mensen tot nul is gereduceerd’. In haar bijdrage riep zij de maatschappelijke instanties ‘van damvereniging tot voetbal’ op om een zienswijze in te dienen bij de Commissie Schutte. ‘Straks moet je naar Middelharnis voor je zangavondjes, je paspoort, je rijbewijs en is het directe contact met de mensen die wij gekozen hebben letterlijk ver te zoeken’, aldus het sombere perspectief van Ellen Mastenbroek.
Festiviteiten
Hans van Esveld, voorzitter van de Stichting Goereese Gemeenschap, maar sprekend op persoonlijke titel, was de tweede inspreker. Het bleek dat hij vooralsnog niets ziet in een gemeentelijke herindeling. Als reden hiervoor bracht hij een tweetal festiviteiten naar voren, die eigenlijk alleen maar als zelfstandige gemeente Goedereede gevierd kunnen worden: in 2012 bestaat de Goereese Toren exact 500 jaar en zal het stadje Goedereede vieren dat het 700 jaar geleden stadsrechten kreeg. ‘De Stichting Goereese Gemeenschap treft al voorbereidingen voor de festiviteiten en ik kan me niet voorstellen dat dit gevierd zal worden als de gemeente is opgeheven’. Hij stelde voor dat een eventuele samenvoeging dan maar moet worden uitgesteld tot 2014, ‘met in het achterhoofd van uitstel komt afstel’. Hij riep de inwoners wel op tot actie, misschien met spandoeken bij het ISGO-gebouw aanstaande vrijdag als de Commissie Schutte een hoorzitting houdt of met bussen naar Den Haag. ‘Keetje van Bekaf voorop met een grote pot met pek’, aldus Hans van Esveld.
Overvallen
Hans Klepper van de SGP opende de raadsdiscussie, hij verzekerde blij te zijn met de steun uit de bevolking hoewel hij hier overigens niet ongerust over was. De SGP voelde zich door het besluit van GS overvallen en men is dan ook behoorlijk ontstemd over de opdracht die de commissie heeft meegekregen. Verder pleitte hij ervoor om als vier gemeenten de regie in handen te houden. ‘Wij willen op grond van argumenten kunnen bepalen wat de beste bestuursvorm is van onze gemeente in de toekomst’. Hans Klepper pleitte er verder voor om ook de bevolking bij de verdere besluitvorming te betrekken. We doen al veel samen, in tegenstelling tot andere raadsleden, die zeggen ‘we werken niet samen’. Volgens de SGP moet deze samenwerking nog verder worden uitgebouwd, maar wel met behoud van vier zelfstandige gemeenten. ‘Een onderwerp dat onze burgers direct raakt’, zo typeerde Titania Poort van de PvdA-fractie de discussie over de bestuurlijke toekomst. Een eventuele herindeling ziet deze partij als een bedreiging van de betrokkenheid van de burgers bij de gemeente. ‘Nu zijn bestuurders nog direct aanspreekbaar, nu word je op straat aangehouden om vragen te beantwoorden of je standpunt uiteen te zetten. Nu komen de bewoners op de publieke tribune of zelfs om in te spreken. Nu wordt door ons beslist over zaken die in de directe nabijheid spelen, waar we midden in staan’, en dat dreigt volgens Titania verloren te gaan bij één eilandelijke gemeente.
Kosten
Naast de verschillende problemen die de burgers zullen ondervinden in het contact met de overheid, maakt de PvdA zich ook zorgen over de kosten omdat onderzoek heeft uitgewezen dat een forse verhoging van de tarieven niet ondenkbaar is. Verder maakt men zich grote zorgen over de verwachting dat de bureaucratie zal toenemen. Maar de PvdA is realistisch genoeg om te beseffen dat de verschillende huidige samenwerkingsvormen niet voldoende zijn en dat intensivering van de samenwerking noodzakelijk zal zijn. Daarom zullen de vier gemeenten bij de komende ontwikkelingen de regie zelf in handen moeten houden. De PvdA vindt het jammer dat de burgers niet gehoord worden door de Commissie Schutte omdat die in een hoorzitting alleen het maatschappelijk middenveld heeft uitgenodigd. ‘Wij vinden dat jammer en vragen ons af of we hiervoor toch niet als raad een initiatief moeten nemen’. Jan Goemaat van de ChristenUnie benadrukte dat juist de gemeente Goedereede in de afgelopen jaren het meest heeft samengewerkt. De vertegenwoordiging van Goedereede bij bijeenkomsten van het ISGO was altijd veel groter dan die van andere gemeenten, zo illustreerde Goemaat Goerees betrokkenheid. ‘Opgelegd van bovenaf’, past volgens Goemaat niet in 2009. De provincie geeft zelfs geen cijfermateriaal ter onderbouwing van hun besluit.
VVD niet ‘om’
VVD-er Henk van der Meer, hechtte er aan om berichten in de media te ontzenuwen dat de VVD Goedereede ‘om’ zou zijn. ‘Wij gingen er in het verleden wel vanuit dat van bovenaf meer verlangd was van ons, maar de manier waarop het traject nu verloopt is niet echt netjes;, aldus Van der Meer, die zich ook stoorde aan de opgelegde datum. De VVD-er had ook geen goed woord over voor de houding van de raad van Dirksland hoe die zich in de discussie begeeft. Ondanks dat de VVD wel mee zou willen werken aan een eventuele volksraadpleging, tekende Van der Meer wel aan dat als de provincie een volksraadpleging wil, dit wel eilandbreed moet zijn en ‘dan zou het wel een heel andere kant op kunnen gaan’.
Ook voor Patrick Polie van het VGB was duidelijke ‘VGB kiest voor zelfstandigheid van de gemeente Goedereede’. Hij schetste uitgebreid het beleid van de provincie over de afgelopen jaren, die in plaats van ondersteuning en begeleiding van de eilandelijke gemeenten werd volgens hem alleen maar ‘dreiging’ ingezet om de vier gemeenten te laten samenwerken. ‘Als bestuurder heb je drie instrumenten om beleid door te voeren: de preek, de wortel en de zweep. De wortel wordt door ons bijzonder gemist’. De argumenten van de provincie om tot een gedwongen samenvoeging te komen noemde hij zwak. Maar misschien was dit wel met opzet zo ingezet. ‘Het is tenslotte moeilijk met een zwaard een kussen te doorklieven’. Toch deed hij een poging om de argumenten van de provincie te ontzenuwen. Het teruglopen van de woningbouw schreef hij toe aan het stringente beleid van de provincie en de geschetste terugloop van het toerisme heeft volgens Patrick niets te maken met gemeentelijke beleid omdat dit de gemeentegrenzen ver overstijgt. Onder het motto dat ‘de bestuurlijke toekomst van dit eiland een ieder treft, maar in handen van weinigen ligt’, gaf Patrick aan dat hij er een warm voorstander van is om de burgers mee te laten spreken en een democratisch oordeel te laten vellen, want ‘De gemeente Goedereede mag geen slechte reproductie worden, gemaakt door de eenzijdige bestuurlijke hand van Gedeputeerde Staten. Goedereede is een zelfportret; ingetekend, gekleurd en behouden door de burgers van de gemeente Goedereede’.
Henk van Oostenbrugge van het CDA gaf, evenals de andere partijen, aan dat ook zijn partij niet voor een herindeling is en hoewel hij aangaf dat men er goed aan doet om de relatie met de provincie niet op het spel te zetten, had ook hij wat kritische kanttekeningen bij het optreden van de provincie in deze. Hij verweet het provinciebestuur niet volgens hun eigen coalitieakkoord te opereren, omdat daarin vermeld wordt dat provincie dat GS het onderzoek naar de bestuurskracht moet faciliteren. ‘Ze hebben nog geen kop koffie gefaciliteerd’, aldus Henk van Oostenbrugge. Verder pleitte ook hij ervoor om zoveel mogelijk de regie in eigen handen te houden. En ook het CDA, dat normaal gesproken geen voorstander is van een volksraadpleging, zou dit nu toch wel graag zien, want ‘in oorlog en liefde is alles geoorloofd’, aldus de motivatie van Van Oostenbrugge.
Motie
Ondanks dat de neuzen van zowel het college, als de raadsleden rondom dit thema in dezelfde richting staan, leek het de gemeenteraad toch gepast om een raadsbrede motie aan te nemen, waarin opgeroepen wordt om de voor- en nadelen van samenwerking en herindeling naast elkaar te zetten, zodat er later een afgewogen keuze kan worden gemaakt voor de beste bestuursvorm.
Lees de Motie bestuurlijke toekomst go
Bron: Eilanden Nieuws, d.d. dinsdag 24 februari 2009