Vorig jaar startte de provincie Zuid-Holland een herindelingsprocedure voor de vier gemeenten op Goeree-Overflakkee. Naar aanleiding daarvan hebben de vier gemeenten gevraagd om een financieel onderzoek naar de gevolgen van de twee herindelingsvarianten: Variant 1 waarbij de vier gemeenten samengaan, en variant 2 waarbij de gemeente Goedereede zelfstandig blijft en de andere drie gemeenten samengaan. Uit het rapport blijkt dat de gemeente Goedereede de financiën goed op orde heeft. Er komt vooral naar voren dat de gemeente Goedereede een unieke gemeente is, die eigenlijk niet goed te vergelijken is met de andere drie gemeenten op Goeree-Overflakkee. Samenvattend houdt het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Goedereede ondanks het rapport nog steeds vraagtekens over de financiële gevolgen van een herindeling. Met name een aantal hiaten baren het college zorgen. Daarom dringt het college aan op een aanvullend boekenonderzoek om de financiële risico’s van die hiaten in kaart te brengen.
Scan
Daarop voerden het Ministerie Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties samen met de provincie een zogenaamde financiële scan uit. De vier gemeenten konden feedback geven op het concept van het rapport. De gemeente Goedereede heeft dat ook gedaan en die feedback is in het rapport verwerkt. Het definitieve rapport “Financieel Variantenonderzoek Goeree-Overflakkee” is te downloaden van deze site (zie onderstaand pdf-document). De resultaten in het rapport wegen mee in het besluit van de provincie over de herindeling.
Reactie college
Uit het rapport blijkt dat de gemeente Goedereede de financiën goed op orde heeft. Er komt vooral naar voren dat de gemeente Goedereede een unieke gemeente is, die eigenlijk niet goed te vergelijken is met de andere drie gemeenten op Goeree-Overflakkee. Door het unieke karakter van de gemeente Goedereede als recreatiegemeente verschillen de bevindingen in het rapport van die van de andere drie gemeenten. Dit zien we terug in de baten en de lasten. Het is moeilijk om posten die gerelateerd zijn aan de recreatiesector, uit te drukken in een bedrag per inwoner. De strekking van het rapport is dat de gemeente Goedereede financieel gezond is. De begroting is de komende jaren sluitend en de balanspositie is goed. In de beoordeling van de herindelingsvarianten staat letterlijk dat de financiële positie van de gemeente Goedereede ‘als solide kan worden beschouwd’.
Herindelingsvarianten
De gevolgen van twee herindelingsvarianten zijn dus onderzocht. De conclusie van de scan is dat beide varianten financieel verantwoord kunnen worden ingevoerd. Er zijn echter nog wel wat aandachtspunten. Voor de toekomst zijn er bij twee gemeenten nog negatieve begrotingssaldi, die nog weggewerkt moeten worden. Het ligt voor de hand om daar de onbenutte belastingcapaciteit voor te gebruiken. Dat betekent dus een verhoging van het belastingtarief. Voor de gemeente met de hoogste WOZ-waarden zijn de gevolgen hiervan het meest voelbaar. Dit zal dus met name gaan gelden voor de gemeente Goedereede.
De risico’s bij de overige gemeenten zijn onvoldoende in kaart gebracht in de financiële beleidsdocumenten. Dit leidt tot onzekerheden. Het is ook niet duidelijk of alle bestaande beheersplannen financieel zijn onderbouwd. Dat geldt ook voor het onderhoud aan de kapitaalgoederen zoals wegen, gebouwen, groen en riolering waar nog geen beheersplan voor aanwezig is. Ten slotte helpt de huidige economische situatie ook niet mee. Deze zorgt namelijk voor onzekerheid over de financiële uitkomsten van de diverse grondexploitatieplannen op het eiland. Het is namelijk onduidelijk of er voldoende buffers aanwezig zijn om eventuele tegenvallende resultaten op te vangen.
Bij variant 1 zullen bovengenoemde zaken ook gevolgen hebben voor de inwoners van de gemeente Goedereede. Bij variant 2 spelen deze zaken nagenoeg niet. Het is dan ook van groot belang om ook meer inzicht te verkrijgen in de genoemde onderdelen.
Woonlastendruk
De scan geeft een algemene indruk over de gevolgen van de herindeling op de woonlastendruk. Het risico bestaat dat bij de gemeente waar de WOZ-waarden hoger liggen dan gemiddeld, de gevolgen van de herindeling goed merkbaar zijn. De gemeente Goedereede kent een hogere gemiddelde WOZ-waarde dan de andere gemeenten op het eiland. Dit blijkt uit de atlas van lokale lasten 2009, die door het onafhankelijke onderzoekscentrum COELO is opgesteld. De berekeningen in het rapport zijn gebaseerd op de situatie van 2009. De mogelijk structurele gevolgen van het nog sluitend maken van de hiervoor vermelde huidige begrotingstekorten op het eiland zijn hierin zijn dus nog niet verwerkt. Bovenop de hier genoemde ontwikkelingen komt nog eens de bezuiniging van het Rijk op de Algemene Uitkering uit het gemeentefonds vanaf 2011. Deze bezuiniging is het gevolg van de economische crisis. Ook hier wordt niet uitgesloten dat de gemeente met de hoogste gemiddelde WOZ-waarde het meeste gaat bijdragen in het opvangen van de rijksbezuiniging.
College dringt aan op aanvullend rapport
Samenvattend houdt het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Goedereede ondanks het rapport nog steeds vraagtekens over de financiële gevolgen van een herindeling. Met name de eerder genoemde hiaten baren het college zorgen. Daarom dringt het college aan op een aanvullend boekenonderzoek om de financiële risico’s van die hiaten in kaart te brengen.