Gemeente werkt keuzes bezuinigingen verder uit

29 juli 2024

Gemeente Goeree-Overflakkee gebruikt de komende periode om de mogelijkheden om te bezuinigen verder in beeld te brengen. De bedoeling is dat de raad zich in het tweede kwartaal van 2025 buigt over de te maken keuzes. E.e.a. vloeit voort uit de grote tekorten waar de gemeente vanaf 2026 mee wordt geconfronteerd. Al bij de begroting van 2024 vroeg de SGP aandacht hiervoor middels een motie, die verzocht om scenario’s uit te werken.

Dat werd duidelijk bij de vaststelling van de Kadernota in de gemeenteraad van 11 juli jongstleden. In de Kadernota staan de plannen voor komende jaren en hoe die te betalen. Voor 2025 is de begroting sluitend. Maar vanaf 2026 is dat anders. De tekorten lopen op tot ruim 9 miljoen euro in 2028. Goeree-Overflakkee moet net als de meeste gemeenten in Nederland bezuinigen om het huishoudboekje op orde te houden. Dat komt onder andere omdat de Rijksoverheid flink bezuinigt op alle gemeenten. Goeree-Overflakkee krijgt daarmee onder de streep 3,5 miljoen euro minder vanaf 2026. Maar ook als de Rijksbezuiniging niet doorgaat, dreigen rode cijfers.  Er zijn hoge ambities en er is te weinig geld beschikbaar.

Rijksbezuiniging is slecht plan
De gemeente blijft zich inzetten om bij het Rijk onder de aandacht te brengen dat de geplande Rijksbezuiniging niet moet doorgaan. Dat doet de gemeente ook in VNG-verband. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) is de koepelorganisatie van gemeenten. “Het kabinet heeft gemeenten hard nodig om alle ambities te realiseren”, stelt wethouder Jaap Willem Eijkenduijn. “Deze bezuiniging heeft heel vervelende consequenties. Het is niet realistisch om te verwachten dat gemeenten met veel minder geld nog hetzelfde kunnen doen om het leven in dorpen en steden leuk en leefbaar te houden.”

Ophaalrondes
Naast de dialoog met het Rijk brengt de gemeente momenteel zorgvuldig in beeld wat de mogelijkheden zijn om te bezuinigen. Wat zijn de effecten? Bespaart het echt geld of zorgt het juist op de langere termijn voor extra kosten? Met dit proces is de gemeente al eerder dit jaar begonnen. De eerste ophaalronde is inmiddels afgerond. Na de zomervakantie begint ronde 2, waarbij de gemeente de eerdere mogelijkheden grondiger onderzoekt. Ook kunnen nieuwe mogelijkheden worden benoemd.

Zo kijkt de gemeente bijvoorbeeld ook of een deel van de reserves gebruikt kan worden om de tekorten tegen te gaan. Maar ook andere keuzes liggen op tafel zoals: Is bijvoorbeeld een nieuw zwembad wel echt nodig? Of nieuwbouw van scholen? Of kan de gemeente straks genoegen nemen met een mindere kwaliteit van het onderhoud van onze wegen, pleinen en groen? Daarbij kijkt de gemeente ook goed naar het functioneren van de eigen organisatie. Alle informatie uit de ophaalrondes wordt met een advies aangeboden aan de gemeenteraad. De raad maakt uiteindelijk de keuzes.

Drie knoppen
De gemeente heeft eigenlijk drie knoppen waaraan gedraaid kan worden. De eerste knop zijn de wettelijke en niet-wettelijke taken. Is de gemeente verplicht om iets te doen? Als het antwoord nee is, weegt de meerwaarde dan op tegen de kosten? De tweede knop is dat de gemeente kijkt naar de ambities. Is daar bijstelling mogelijk? De derde knop is het ‘opbrengend vermogen’. Kan de gemeente zorgen dat er meer geld binnenkomt? Daarbij kijkt de gemeente ook naar de gemeentelijke heffingen. In vergelijking met andere gemeenten zijn op Goeree-Overflakkee de gemeentelijke lasten relatief laag.

Volgens de wethouder zijn er vele mogelijkheden, maar hij wil niet vooruitlopen op de keuzes die gemaakt moeten worden. “We weten dat het pijn gaat doen en dat we er allemaal iets van gaan merken. Dus laten we het vooral zorgvuldig doen. Die tijd is er, dus die gebruiken we ook.”