De Proeftuin van Pallandtpolder op Goeree-Overflakkee is dé plek waar vernieuwende landbouw, natuur, recreatie en onderwijs samen komen. Met veel enthousiasme werken ze hier aan een duurzame toekomst. Na anderhalf jaar vernieuwende landbouw in de Van Pallandtpolder, is agrariër Huibert Groeneveld tevreden over de resultaten tot nu toe. “Het is geslaagd als we een bijdrage hebben geleverd aan natuurinclusieve landbouw, meer biodiversiteit, een korte keten en een resultaat dat winstgevend is. De voorlopige resultaten vanuit het eerste jaar bieden genoeg kansen om door te gaan. Zo is het aantal vogels al spectaculair toegenomen.”
Ondernemers Remco Wesdorp en Huibert Groeneveld lieten onder andere zien hoe zij bezig zijn met de Bokashi-pilot. Zo willen ze bermmaaisel inzetten als circulaire meststof voor de gewassen in de proeftuin Ook strokenteelt en hoe ze samenwerken met het onderwijs kwam ter sprake.
Het begon met een soort prijsvraag. De gemeente Goeree-Overflakkee wilde 70 hectare in de Van Pallandtpolder, in noordoost Middelharnis, beschikbaar stellen voor duurzame, innovatieve akkerbouw. Er kwam een uitnodiging om ideeën in te dienen. Die leverde dertien plannen op. “Ons plan kwam er als beste uit, dus wij kregen de kans om aan de slag te gaan”, zegt Groeneveld. Met ‘wij’ bedoelt hij Remco Wesdorp, Martijn Groenendijk en zichzelf. Wesdorp is akkerbouwer, Groeneveld melkveehouder en student Groenendijk is aangehaakt voor onder meer de communicatie van de proeftuin.
Overstap
“Onze opdracht is om de overstap van gangbare naar natuurinclusieve landbouw te maken en biodiversiteit te verbeteren. Op je eigen boerderij lukt dat niet zo snel, maar wij wilden het wel graag uitproberen. Daarom hebben we ons plan opgestuurd. Wat ook meespeelt is dat je op deze manier in een netwerk met heel veel kennis terechtkomt. Het Louis Bolk Instituut is erbij betrokken, de universiteit in Wageningen, de HAS Den Bosch, de Beroepscampus en ga zo maar door. Daar leer je veel van.”
In de praktijk
Hoe ziet die overstap naar natuurinclusieve landbouw er nu in de praktijk uit? “We telen in stroken van 30 tot 39 meter breed. Na zes stroken is er een strook natuur met inheemse kruiden. Die trekken – net als de drie kleine natuurgebiedjes die zijn aangelegd – insecten en vogels aan. We laten het bodemleven meer intact. Ook daardoor neemt de biodiversiteit toe. Als je op deze manier te werk gaat, bestrijd je plaagdieren op een natuurlijke manier en heb je hopelijk minder chemische gewasbescherming nodig.”
Organische mest
Ook kunstmest is minder nodig in onze aanpak in de proeftuin. Dit komt doordat de koeien van Huibert Groeneveld mest leveren, nadat ze zijn gevoed met gewassen uit de Van Pallandtpolder, zoals grasklaver, maïs, veldbonen en voederbieten. “Die halen niet alleen stikstof uit de lucht, maar vormen ook weer een mooie voorvrucht voor de aardappels, het graan, de uien en bieten, die we daarna telen. Ook is dit een stap naar circulair, want door onder andere die eiwitrijke veldbonen hoef ik minder soja van buiten Europa in te kopen.”
Bokashi
Circulair is ook de productie van bokashi: bermmaaisel van het waterschap, dat in gefermenteerde vorm wordt gebruikt als compost. Groeneveld: “We hebben het nog niet kunnen gebruiken, maar de ervaringen van een aantal Zeeuwse boeren zijn heel goed. Bokashi leidt tot meer organische stof, een betere bodem, meer bodemleven en een beter gewas.”
Onderwijs
Op de proeftuin lopen regelmatig scholieren rond. De Beroepscampus is nauw betrokken bij de Van Pallandtpolder, zowel het vmbo als het mbo. Leerlingen krijgen er les en hebben ook eigen stroken onder hun hoede. “Ze telen bijvoorbeeld zelf erwten en kijken naar de invloed van compost, dierlijke mest en kunstmest. Ook op organisatorisch gebied leren ze van alles, bijvoorbeeld hoe je een loonwerker met een trekker regelt. Leuk om te zien, je ziet ze groeien. Havo- en vwo-leerlingen komen hier trouwens ook, om een biologieprogramma te volgen.”
Fietsroute
De link met het onderwijs vindt de gemeente Goeree-Overflakkee belangrijk. Net zoals het recreatieve onderdeel. Huibert Groeneveld: “De weg die over het land loopt, was altijd afgesloten. Die gaat nu open voor recreanten als onderdeel van de fietsroute. En op informatiepanelen kunnen ze zien en lezen hoe we hier werken.”
Minder kunstmest en gewasbescherming, meer biodiversiteit en een betere bodem. Hoe bereik je dat? In die zoektocht speelt de Van Pallandtpolder een belangrijke rol, ook als landelijk pilotproject. “En dan wil je er als boer ook nog een boterham mee verdienen”, zegt Groeneveld.
Meer weten?
Meer weten over de Van Pallandtpolder? Ga dan naar https://proeftuinpallandt.nl/.
Tekst: www.klimaatkrachtiggo.nl