Na twee digitale toespraken kon burgemeester Ada Grootenboer-Dubbelman van gemeente Goeree-Overflakkee dinsdagavond 10 januari 2023 de nieuwjaarstoespraak weer ‘live’ uitspreken tijdens de nieuwjaarsreceptie in zalen- en sportcomplex Dorpstienden in Ouddorp. In de toespraak blikt de burgemeester terug op 10 jaar gemeente Goeree-Overflakkee en kijkt vooruit op wat komen gaat, zoals de komende herdenking van de Watersnoodramp en de draagvlakmeting voor Stad Aardgasvrij.
In de toespraak is veel aandacht voor constructief met elkaar samenwerken
“We zijn niet allemaal hetzelfde – en dat hoeft ook zeker niet – maar we hebben elkaar echt nodig en moeten samen keuzes maken voor onze toekomst. Die samenwerking zoeken we ook in onze eigen gemeente en in de regio. Uitgaan van wat ons bindt, in plaats van uitvergroten waarin we verschillen.” De burgemeester noemt de vele voorbeelden waaruit blijkt dat samenwerking gemeengoed is geworden, zoals met het ziekenhuis voor behoud van de spoedeisende hulp en met de regiogemeenten en de Veiligheidsregio bij de opvang van Oekraïense vluchtelingen.
‘We leven in een complexe turbulente tijd’
“De crises uit 2022 zijn er ook in 2023. Het lijkt helaas alsof we juist in deze moeilijke tijden steeds meer tegenover elkaar komen te staan terwijl het juist nu belangrijker is dan ooit om samen verder te kijken. Niet te blijven hangen in wat er allemaal fout ging, maar samen – met respect voor elkaars mening en belangen – zoeken naar oplossingen. (…) Het antwoord zit in een gedeelde verantwoordelijkheid en een hoopvolle, constructieve houding van ons allemaal.” Ze ziet de uitdagingen voor de toekomst. “Dat betekent woningen bouwen, een plan maken met onze agrariërs, vechten voor het behoud van de acute zorg maar ook dat we in het kader van Opgroeien in een Kansrijke Omgeving (OKO), scherper moeten zijn op het gebruik én misbruik van alcohol.” OKO is een aanpak waarin geïnvesteerd wordt in een positieve leefomgeving voor jongeren, zodat gebruik van alcohol, drugs en tabak afneemt. Ook de gemeente zal hierin het goede voorbeeld moeten geven, zo benadrukt burgemeester Grootenboer.
De burgemeester staat ook stil bij het schadebedrag van de jaarwisseling
De schade aan gemeentelijke eigendommen een bedrag van maar liefst ruim € 87.000. Ze roept op tot Europese afspraken over vuurwerk. “Ieder incident, iedere schade, ieder slachtoffer is er één te veel. Het leeuwendeel van de overlast komt van zwaar, vaak illegaal, vuurwerk. Wat mij betreft komen er zo snel mogelijk op Europees niveau afspraken over de verkoop en het afsteken van consumentenvuurwerk. Vuurwerk hoort traditiegetrouw, over de hele wereld, bij de jaarwisseling, maar laat het afsteken daarvan alstublieft aan professionals over!”
De complete tekst van de nieuwjaarstoespraak:
Eén eiland, één gemeente, tien jaar gemeente Goeree-Overflakkee
Dames en heren,
Namens het gemeentebestuur heet ik u van harte welkom op de nieuwjaarsreceptie 2023 van de gemeente Goeree-Overflakkee. Na twee jaar noodgedwongen een digitale nieuwjaarstoespraak te hebben gehouden, ben ik blij dat we elkaar nu weer fysiek kunnen ontmoeten. En dat op een bijzonder moment, want de gemeente Goeree-Overflakkee bestaat tien jaar! Een mooi jubileum om terug te blikken én om, met de in tien jaar opgedane kennis, vooruit te kijken.
Het eiland werd op 1 januari 2013 één gemeente met het doel slagvaardiger en krachtiger te zijn voor de uitdagingen die de lokale overheden te wachten stonden. Waarnemend burgemeester Kleijwegt noemde in de eerste nieuwjaarstoespraak van de nieuwe gemeente de herindeling “een ware mijlpaal” en gaf aan dat het nodig was om vooruit te kijken. Hij zei: “Het is voor velen een langgekoesterde wens. Voor anderen wellicht een teleurstelling. Laat het verleden vanaf nu rusten, want één gemeente is meer dan de som der delen.” Ik denk dat we zijn uitspraak nu zeker kunnen bevestigen. Ik blik graag met u terug op het afgelopen jaar, maar ook op tien jaar gemeente Goeree-Overflakkee.
2013 was het jaar dat het begrip participatie-samenleving in beeld kwam. De overheid kreeg een steeds meer faciliterende rol, waardoor ruimte kon ontstaan voor de inzet van inwoners en ondernemers. We noemen dat burgerkracht: inwoners komen zelf in actie voor de leefbaarheid van hun omgeving. Niet voor niets had de nieuwjaarstoespraak van 2014 de titel “Samenwerken met de samenleving”. Hoe de participatiesamenleving precies vorm moest krijgen was onduidelijk – en dat is het op sommige onderdelen nog steeds – maar duidelijk was wél dat we het sámen moesten doen.
Al snel na het ontstaan van de gemeente Goeree-Overflakkee werden we ons bewust van het belang van duurzaamheid. Ik las in de nieuwjaarstoespraak van 2015 – die ook hier in Dorpstienden werd gehouden – dat 2015 het jaar moest gaan worden van de overgang van een consumptiesamenleving naar een samenleving die zich op een duurzame manier ontwikkelt en waar energiebronnen zorgvuldig gekozen zouden worden. Ik citeer: “Eén planeet aarde die wij als goed rentmeester moeten beheren”. Dat besef groeide jaar na jaar door. Geen wegwerp- en vervangcultuur meer, maar circulair: de producten van nu zijn de grondstoffen voor later. Gemeente, inwoners, maatschappelijke organisaties en ondernemers voelen die verantwoordelijkheid en nemen die ook.
Een mooi resultaat van dat inzicht vind ik het project Stad Aardgasvrij: Na jaren van voorbereiding wordt 2023 het jaar waarin de inwoners van Stad aan ’t Haringvliet stemmen over een aardgasvrij Stad vanaf 2025. Bij groen licht zetten we de volgende stap: De stap om Stad als eerste dorp in Nederland collectief te verwarmen met groene waterstof. Een spannend moment, want ook in de andere kernen op ons eiland moeten we in de nabije toekomst dit soort belangrijke keuzes maken. We werken hier met elkaar hard aan, onder de paraplu van Klimaatkrachtig Goeree-Overflakkee.
In de toespraak van 2016 blikten we onder andere met elkaar terug op de zes dagen onderdak die we in 2015 boden aan ruim tachtig vluchtelingen in De Staver. Zes dagen. Het maakte destijds veel indruk, maar het is een groot verschil met de situatie van nu. Inmiddels kijken we terug op een aantal maanden crisisnoodopvang voor asielzoekers op schepen én ruim negen maanden opvang aan enkele honderden Oekraïense vluchtelingen. We laten als gemeente én als samenleving zien dat we er óók zijn voor onze medemens in nood. Kerken, organisaties, verenigingen, vrijwilligers en medewerkers en bestuurders van de gemeente zetten zich in om deze gevluchte mensen een warm welkom en een veilig onderkomen te bieden. Ik vind het hartverwarmend om te zien hoe we dat met elkaar doen. Maar het blijft een uitdaging, met elkaar zullen we nog de nodige hordes moeten nemen.
De afname van respect voor elkaar was één van de hoofdthema’s in de nieuwjaarstoespraak van 2017. Mijn zorgen over het denken in zwart-wit. En dat terwijl Goeree-Overflakkee zo kleurrijk was én nog steeds is. Die zorgen over het gebrek aan respect zijn nog steeds actueel. Maar daar kom ik straks nog op terug. In 2018 – ook hier in Ouddorp – sprak ik over verdraagzaamheid en het belang van dialoog. Van het belang van een écht gesprek in plaats van de harde, ongenuanceerde teksten die social media rijk is. Lezend door de verschillende toespraken merkte ik op dat veel onderwerpen jaar na jaar terugkwamen. Sommige vraagstukken zijn blijkbaar niet snel op te lossen en vragen een lange adem en doorzettingsvermogen.
We hebben in tien jaar veel geleerd én in de praktijk ervaren hoe belangrijk het is om samen met inwoners, ondernemers en organisaties op te trekken. Om samen sterker te staan en slagvaardiger te kunnen zijn. Om “samen keuzes te maken voor Goeree-Overflakkee”, zoals de titel van het coalitieprogramma 2022-2026 treffend verwoordt. We zijn niet allemaal hetzelfde – en dat hoeft ook zeker niet – maar we hebben elkaar echt nodig en moeten samen keuzes maken voor onze toekomst. Die samenwerking zoeken we ook in onze eigen gemeente en in de regio: Uitgaan van wat ons bindt, in plaats van uitvergroten waarin we verschillen.
Na tien jaar is samenwerken gemeengoed geworden. Ik noem een paar recente voorbeelden: We trekken samen op met het Van Weel Bethesda Ziekenhuis en andere partners om de spoedeisende hulp op het eiland te behouden. We werken samen met de regiogemeenten en de Veiligheidsregio Rotterdam-Rijnmond om de Oekraïense vluchtelingen op te vangen. We stimuleren onze innovatieve ondernemers en het onderwijs met de Regiodeal Zuid-Hollandse Delta. En we pakken de gezamenlijke uitdagingen van plattelandsgemeenten aan in de P10. Ik maak dan ook graag van deze gelegenheid gebruik om alle kerken, ondernemers, maatschappelijke organisaties, ketenpartners, dorpsraden én inwoners te bedanken voor de samenwerking in de afgelopen tien jaar. Graag wil ik in het bijzonder mijn grote waardering uitspreken voor alle vrijwilligers die onze gemeente rijk is. Mede door de inzet van u allen wonen we in de mooie, leefbare gemeente die Goeree-Overflakkee nu is.
Een vast onderwerp in de nieuwjaarstoespraken is een terugblik op oud en nieuw. Ook vandaag weer. Veel inwoners beleefden een gezellige jaarwisseling met vrienden of familie: Samen het jaar afsluiten en het nieuwe jaar beginnen. Dat is mooi en waardevol. Toch heb ik er een dubbel gevoel bij. In hoeverre kun je echt spreken van een feest, als er vuurwerkslachtoffers vallen? Als er veel schade is aan privé- en gemeentelijke eigendommen? De schade aan gemeentelijke eigendommen is dit jaar maar liefst ruim € 87.000,-! In hoeverre kun je spreken van een feest als er grote inzet nodig is van de gemeente, politie, brandweer en ambulancedienst? We kunnen mede door deze gigantische inzet zeggen dat de jaarwisseling relatief rustig verlopen is. Maar ieder incident, iedere schade, ieder slachtoffer is er één te veel. Het leeuwendeel van de overlast komt van zwaar, vaak illegaal, vuurwerk. Wat mij betreft komen er zo snel mogelijk op Europees niveau afspraken over de verkoop en het afsteken van consumentenvuurwerk. Vuurwerk hoort traditiegetrouw, over de hele wereld, bij de jaarwisseling, maar laat het afsteken daarvan alstublieft aan professionals over!
We leven momenteel in een turbulente, complexe tijd. De vraagstukken volgen elkaar in hoog tempo op. Van corona, naar de huisvesting van asielzoekers en statushouders. Van een stikstofcrisis naar een woningcrisis. Een oorlog in Europa die leidde tot een energiecrisis. Inwoners die de gevolgen ondervinden van de hoge inflatie, waardoor we spreken van een koopkrachtcrisis. Er zijn zorgen bij onze agrariërs, onze vissers, de andere ondernemers en organisaties op het eiland. De crises uit 2022 zijn er ook in 2023. Het lijkt helaas alsof we juist in deze moeilijke tijden steeds meer tegenover elkaar komen te staan terwijl het juist nú belangrijker is dan ooit om samen verder te kijken. Niet te blijven hangen in wat er allemaal fout ging, maar samen – met respect voor elkaars meningen en belangen – zoeken naar oplossingen. Naast elkaar gaan staan, in het algemeen belang.
En ja, de overheid moet zeker oog houden voor de effecten van beleid in de praktijk van het dagelijks leven. En ja, waar gewerkt wordt, worden ook fouten gemaakt. Achteraf is het vaak makkelijk praten. En de beste stuurlui staan nog altijd aan wal. Maar het antwoord zit in een gedeelde verantwoordelijkheid en een hoopvolle, constructieve houding van ons allemaal. En met die constructieve houding in het achterhoofd kijk ik graag met u naar de toekomst. In het komende jaar zullen we, ondanks de crises die we samen moeten bestrijden, ook samen moeten blijven bouwen aan onze samenleving. Dat betekent woningen bouwen, een plan maken met onze agrariërs, vechten voor het behoud van de acute zorg, maar ook dat we in het kader van Opgroeien in een Kansrijke Omgeving, scherper moeten zijn op het gebruik én misbruik van alcohol. Ook bij bijeenkomsten die door de gemeente georganiseerd worden zullen we het schenken van alcoholhoudende drank om die reden moeten gaan beperken.
Ook de bereikbaarheid, de verkeersveiligheid en het openbaar vervoer op Goeree-Overflakkee zullen onze aandacht vragen. Het voorkómen van verkeersslachtoffers begint bij veilig gedrag. Maar we zijn ook alert op een veilige inrichting van de wegen op ons eiland, vooral omdat we daarbij ook van andere overheden afhankelijk zijn, en vaak een lange adem nodig is om daarin resultaten te bereiken. Een grote zorg van onze gemeente, maar ook van die van buurgemeenten vormt de komende afsluiting van de Haringvlietbrug, en aansluitend die van de Heinenoordtunnel. Dit heeft op diverse terreinen een enorme impact. Op allerlei manieren behartigen we hierin de belangen van Goeree-Overflakkee. En die rol pakken en invloed uitoefenen is niet altijd makkelijk, want ook bij deze vraagstukken zijn we afhankelijk van andere organisaties. En ook hier blijkt weer hoe belangrijk het is dat we samen optrekken.
1 februari zullen we, in aanwezigheid van Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix der Nederlanden herdenken dat de Watersnoodramp 70 jaar geleden plaatsvond. Het Koninklijk bezoek onderstreept nog maar eens hoe belangrijk en waardevol herdenken is. Ook 70 jaar later, of misschien juíst 70 jaar later. Wat toen gebeurd is, mag nooit vergeten worden. Zoals het indrukwekkende verhaal van Joas de Boet. Die in die nacht 43 familieleden verloor waaronder zijn ouders en negen broertjes en zusjes. Hij heeft ons geholpen met het uitnodigen van Prinses Beatrix. Als zijn gezondheid het toelaat, zal hij die dag ongetwijfeld aanwezig zijn in Oude-Tonge.
Het gemeentebestuur gaat de komende jaren op bezoek in de kernen om in gesprek te gaan met de inwoners en te horen wat er in die betreffende kern leeft. Net als in de rest van ons land is het politieke speelveld aan het veranderen, aan het verharden. Inwoners lijken steeds kritischer te worden. Feiten en fictie worden – mede door social media – steeds vaker vermengd. Hierdoor wordt het ook voor onze raadsleden steeds lastiger om zich door de juiste informatie te laten leiden in het maken van hun politieke keuzes.
“Samenwerken met de samenleving” – de titel van de nieuwjaarstoespraak uit 2014 – is ook nu, in 2023, zeer actueel. Het is de rode draad in de afgelopen 10 jaar gebleken en zal dat ook de komende 10 jaar zo zijn, is mijn verwachting. Want we zullen het samen moeten doen; gemeenteraad, college, ambtelijke organisatie, ondernemers en inwoners. Want alleen als we op basis van vertrouwen elkaar de ruimte geven datgene te doen dat nodig is, zijn we in staat om Goeree-Overflakkee tijdens de diverse crises, verder te brengen. Laten we alstublieft geen energie verliezen in onderling gesteggel, maar juist in deze turbulente tijden de krachten bundelen. Want alleen dan komen we verder.
Lieve mensen ik ga afsluiten.
Eén eiland, één gemeente, tien jaar gemeente Goeree-Overflakkee. Ik ben in de afgelopen jaren echt van dit eiland gaan houden. Wát een mooie plek om te wonen en op en voor te werken, en wat een mooie, kleurrijke, hardwerkende en zorgzame mensen kent ons eiland. Ik zei het al eerder: we kijken terug op tien jaar. Tien jaar van leren, vooruitgang boeken en tien jaar waarin we met elkaar vele uitdagingen zijn aangegaan. In de verschillende nieuwjaarstoespraken passeerden nog vele mijlpalen die ik nu niet allemaal heb kunnen noemen. Toen nog soms vanuit een hoopvolle vooruitblik, inmiddels vaak al werkelijkheid. Zoals bijvoorbeeld de Beroepscampus in Sommelsdijk, Fort Prins Frederik in Ooltgensplaat en de Molenpolder in Oude-Tonge. Het verleden leert ons om hoop te houden. We kijken hoopvol vooruit naar wat komen gaat. Dat is iets anders dan dromen. Hoop gaat over een houding, het vermogen om keuzes te maken die ons de mogelijkheid bieden om verder te gaan. Dat gaat zeker niet vanzelf, daar moeten we ons actief toe zetten. Soms door te vallen en weer op te staan én door onze blik over de mens en de samenleving te verruimen. Zoals Einstein al zei: Leer van gisteren, leef voor vandaag en heb hoop voor morgen.
Goeree-Overflakkee heeft mooie innovatieve ondernemers, ambachtslieden met passie voor hun vak. Dat blijkt ook hier vanavond. We toosten met echte Flakkeese rabarberbubbels. Wilt u geen alcohol, pak dan vooral de alcoholvrije variant.
Laten we met dit mooie streekproduct toosten op het nieuwe jaar 2023, waarin we samen verder bouwen aan een mooie toekomst voor dit prachtige eiland! En mijn wens is dat 2023 een gelukkig, gezond en liefdevol jaar zal zijn voor u en uw dierbaren.
Proost!